31 Ekim 2009 Cumartesi

OYA BAYDAR-ERGUVAN KAPISI

Can Yayınları,
2008,493 sayfa


Kurtarmak için kayıp ruhunu şehrin
Gizli,viran bir kapıdan giriyor
Erguvan kapısından
Başında erguvan tacı,
Erguvan giyinmiş,
Yaraları erguvan
Münkir bir keşişin gölgesinin ardından
Kutsal bilgeliğe doğru yürüyor


Yukarıdaki şiire eski bir el yazmasında rastlayıp,Erguvan Kapısı'nı bulmak için çocukluğunun geçtiği şehre gelen Teo.Sıcak Külleri Kaldı romanın kahramanları Ülkü, Derin.Sol örgüt üyesi Kerem Ali'nin dillerinden anlatılan keyifli bir roman.Oya Baydar bu kitabıyla sol çevreden çok ağır eleştiriler almış.Çünkü kitapta Ülkü kendisiyle ve devrimci geçmişiyle bir hesaplaşma içinde.Zaman zaman eleştiriler yöneltmiş yaşananlara.
Derin, babası Arın Murat'ın ölümü ile,Ülkü'nün oğlu Umut'un faili meçhul ölümleri arasında bir bağ olduğuna inanmaktadır.Araştırmaları Kerem Ali ve varoş yaşamın gerçekleriyle yüzyüze getirir onu.Kerem Ali örgütüne bağlı bir militandır.Derin'e aşık olur ve onu da bu örgütün içine çekmeye çalışır.Derin bir arayışa girer ve varoş mahallesinde yaşamaya başlar.Mahallede hapishane şartlarını protesto etmek için insanlar açlık grevine girmekte yani ölmeye yatmaktadırlar.Sol örgüt onları bir maşa gibi kullanmaktadır.Kerem Ali sorgulamadan örgüt tarafından verilen tüm emirlere uymaktadır, bu emir öldürmek dahi olsa.Derin'le aralarında sevgiye dayanmayan bir cinsel ilişki vardır.
Ülkü bir köşeye çekilmiş geçmişini ve sol hareketi sorgulamaktadır.Onunla da Teo arasında bir cinsel ilişki vardır.
Teo ise Erguvan Kapısı'nı aramaktadır ama asıl aradığı kendi kimliği bence.Onun bu arayışında İstanbul'un gizemlerle dolu tarihi,efsaneleri de anlatılmış.
Her erkek annesine benzeyen bir kadınla birlikte olmak ister.Her kadın da babasını arar erkeğinde.Kitapta bu söylem Teo'nun Ülkü ile olan ilişkisinde ve Derin'in kitabın sonunda tercih ettiği erkekte doğrulanıyor.
Yazar Derin'in ve Kerem Ali'nin yaşantılarında varoş ve burjuva yaşam tarzlarını da anlatmış.İki farklı yaşam tarzını iyisiyle,kötüsüyle ortaya koymuş.
Sonunda Teo Erguvan Kapısı'nı buluyor ama...(kitabı okuyun)
Derin babasına benzeyen adamla mutlu oluyor mu?Bilinmez.
Ülkü,bütün acılardan ve hesaplaşmalardan sonra solcu bir arkadaşının adasına sığınıyor.Yanında varoşlardan yadigar Umut adında küçük bir çocukla beraber

Roman kitaptaki kahramanların ağzından anlatılmış.
Kitabın başındaki Erguvan Kapısı ile ilgili dizeleri de yazarın kendisi yazmış.
Ayrıca Erguvan ağacının bir hikayesi varmış:buradan okuyabilirsiniz
Bu hikayeyi okuduktan sonra Oya Baydar'ın Erguvan çiçeğini bir simge olarak kullanmış olabileceği geldi aklıma.Çünkü kitapta erguvanlar daha çok boğaz kıyılarında bulunan,varoş mahallerde neden bilmem pek fazla kullanılmayan bir içiçek olarak gösterilmiş.Bu iki dünyanın sınırlarını erguvan çiçeğiyle mi ayırmış yazar diye düşünmeden edemedim.

BİR DİLİM LEZZET

Anlıyorum Leyla ile Mecnun'dan,Tahir ile Zühre'den Romeo-Jüliet'e kadar bütün klasikleşmiş aşk hikayelerinde aşkı yaratan ve büyüten kavuşamamaktır,eski terimle vuslata erememektir.Kavuştuğun zaman tüketeceğini,aşkın yaşandıkça alışkanlığa yenilip sönümleneceğini bilirsin,yine de vuslatı aramaktan alamazsın kendini....
-------------------------
Nerdeyse 40 yılı bulacak olan,sizin deyiminizle"devrimcilik" yaşamında öğrendiğim tek önemli şey;insanlığın mutluluğu ve özgürlüğü hedefine,insanı tahrip eden silahlarla varılamayacağı oldu.Yaşama ölümle varılmıyor.ölümden yaşam doğmuyor.
-------------------------
Kadın doğurgandır.hayatı yaratan.büyütendir;bu yüzden hayata karşı daha güçlüdür, dirençlidir.
--------------------------
Sizler hepiniz, sizin kuşağın entel solcuları,hepiniz neden böylesiniz?Böyle...cennetten kovulmuş çocuklar gibi.
--------------------------
Dünya üstüne üstüne geldiğinde,sorularına bulduğun cevaplar seni aştığında ya da cevabı bulamadığını hissettiğinde sığınacak bir yer ararsın:bir ada...Ama şehir hep arkandan gelir.







9 yorum:

Unknown dedi ki...

sönümleneceğini bilirsin
yeni bir kelime olmalı yazarlar aşırıya kaçmadan böyle yeni kelimeler sunmalı dile

Sanem dedi ki...

Emeğine sağlık sevgili Aslı.

asli koyuncuoğlu dedi ki...

Bahar gelsin,
Oya Baydar'ın kitapları edebi açıdan keyifli okunuyor.Uzun ve yerinde kurulmuş cümleler.Ne bir eksik ne bir fazla

asli koyuncuoğlu dedi ki...

Sevgili Sanem,
Kitabı okudun mu?

Adsız dedi ki...

Muhteşem bir anlatım, muhteşem bir kitap. Oya baydar insana farkla bir pencereden bakmasını sağlıyor kesinlikle.

Aslı dedi ki...

Ben bu kitabı okuyalı 2-3 yıl kadar oldu. Kitaptan daha çok şey beklemiştim, zorlanmadan okumama rağmen bir parça hayal kırıklığına uğradığımı hatırlıyorum... Ama erguvanların bir simge olabileceği hiç aklıma gelmemişti. Belki ileriki yıllarda bunu da göz önünde bulundurarak tekrar okurum:)

asli koyuncuoğlu dedi ki...

Sevgili adaşım,
İlk kitap "Sıcak Külleri Kaldı"'yı okumadan bu kitabı okuyanlar hayal kırıklığına uğruyor.Sanıyorum sen de bu gruptansın.

Aslı dedi ki...

Evet o grubun tam ortasındanım:))

evo dedi ki...

Okuduğum en güzel kitaplardan biri...